ҚҰНАНБАЙ  РУХЫ  ХАЛҚЫМЕН ҚАУЫШПАҚ  

Рухани жаңғыру: туған жер- тұғырым     

           

Бүгінде ел аузында нақыл сөзге айналып кеткен әдемі бір тәмсіл бар. «Жер – әңгімеші, жер әңгімеші болған соң ел әңгімеші», - дейді ұлы Мұхаң, заңғар жазушы Мұхтар Әуезов. Расында, бұл сөздерде даналық бар. Дүниеге Абай, Шәкәрім, Мұхтар сынды асыл перзенттер сыйлаған алтын құрсақты, шежірелі қарт Шыңғыстауда – ұлылар мекенінде туып өсудің өзі бақыт.

Рухани жаңғырудың Абай елінен басталуы жарасымды. Бұл ретте, биыл елімізде әлемге әйгілі жазушы Мұхтар Әуезовтің 120 жылдық мерейтойы аталып өтілетіні мәлім. Заңғар қаламгердің мерейтойына орай аудан көлемі қызу дайындық үстінде. Енді бірер күнде ауқымды салтанатты шара, ғылыми-танымдық конференция ұйымдастырылмақ. Осыған орай, ұлы тұлғаның туған жері Бөріліге апаратын 4 шақырым қара жол толық асфальттанады. Мұндай шаралар қатары көп.

Жуырда облыс орталығы Өскемен қаласында Елба­сының «Рухани жаңғыру: бола­шаққа бағдар» атты мақаласында көрсетілген міндеттерді жүзеге асыру бойынша облыс әкімі Даниал Ахметовтің қатысуымен жиын өтіп, сол басқосуда Шығыс Қазақстандағы қастерлі орындар картасы жасалатыны туралы айтылған-ды. Міне, көп ұзамай қуанышты хабарға да құлағдар болдық. Аталған өңірлік бағдарламаға Құнанбай әулетіне құтты қоныс болған, һәкім өмірінің соңғы жылдарын өткізген  Жидебай жері мен Абай ауданы, Тоқтамыс ауылынан 18 шақырым жерде орналасқан Қоңыр әулие үңгірі де енгізіліпті. Анығырақ айтсақ, Жибебай мен Қоңыр әулие үңгірі тарихи-мәдени маңызы бар ескерткіштер қатарына алынды. Осы бағдарлама аясында үңгірдің жағ­дайы жөнге келтірілуде.   Ұлылар мекенінде тек Құнан­бай, Абай өміріне ғана қатысты емес, тарихы тереңнен тамыр тартатын киелі орындар жетерлік. Соның бірі де бірегейі – Қоңыр әулие үңгірі. Қоңыр әулие үңгірі жайында ел арасында аңызға бергісіз әңгімелер көп. Әйгілі Қабанбай батыр «Дарабоз» атағын осы жерде алған деседі. Бұл туралы «Абай жолы» романында да жазылғаны белгілі. Үңгір маңында жоңғарлармен қаншама кескілескен қанды шай­қастардың өткенін сол төңі­ректегі тас қорымдардың өзі әйгілеп жатқандай. Алайда, дәл қазіргі уақытта Қоңыр әулие үңгірін жұрттың көбі тарихи мекен ретінде емес, тек емделу орны ретінде қабылдап жүрген секілді. Қасиетті үңгірді түсініксіз діни ұйымдардың табыс көзіне айналдырып алғаны жайында да БАҚ бет­терінде айтылып, жазылған еді.  Қазіргі таңда Қоңыр әулие үңгірінде жөндеу, жаңғырту жұмыстары жүргізілуде.   «Ойды ой қозғайды»  демекші, Ұлы Абайдың 150 жыл­дық мерейтойында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың тікелей қамқор­лығымен Жи­дебайда алыптарға ғажай­ып кесене салынып, Шыңғыс елі ру­хани жаңғыруды бастан кешті. Айтпағымыз  Ақшоқыға да осындай бір рухани серпілістің қажет екендігі сөзсіз.  Ақшоқыдағы Құнанбай қорымы да өңірдің ерекше орындары картасына енгізілсе деген ойдамыз.  

Тағы бір жағымды жаңалыққа тоқталсақ, әдебиетші, өнердің шын жанашыры Әсет Медеуханұлы Мырзақасымның құрастыруымен Алматы қаласында Ардақ Арнаұлы Лдибаевтың жеке баспасынан   160-180 беттік кітап шығарылмақ.   Бұл да бір айтулы үлкен жаңалық екендігі рас.

Құнанбай демекші, Абай ауданының орталығы Қарауылда әйгілі ба­бамыздың еңсе­лі ескерткіші орнатылмақ.  Биіктігі тұғырымен қоса алғанда 9 метрге жуықтайтын ескерт­кіш таза балқаштық мыстан құйылып, әзірленіп жатыр. Қойылатын орны да белгіленді. Бұдан бұрын да бірнеше танымал тұлғаларға арнап төл туындыларын дүниеге әкелген Нұрбол Қалиев есімді азамат аз уақыттың ішінде көпке танымал болып үлгерді. Аягөз  қаласында бой көтерген Ақтамберді жырау ескерткішінің авторы енді міне, Құнанбай ескерткішін жасауға ден қойған екен. 

-Ескерткішті қыс айынан бері қолға алдым. Бірінші кезекте сапаға мән берілуде. Ауа райының құбылмалылығына төзімді етіп жасалынуда. Себебі  9,9 пайызы таза мыстан жасалынды. Технологиясы өте күрделі. Көмекшілерім Жомарт, Данияр, Нұрлан есімді өз ісінің шеберлері. Өзім Абай жерінің азаматы болғандықтан  туған елге деген ықыласым ерекше. Саржал ауылының тумасымын. Алматыда білім алып, алғашқы еңбек жолымды сурет мектебінен бастадым. Ақтамберді, Құнанбайдай алып тұлғаларды дәріптеу мен үшін де ел өркениетіне қосқан бір үлес болмақ, - дейді ескерткіш авторы.  

Бұл орайда айта кетер жайт, Абай елі бойынша айтулы бастамалардың бірі ретінде көтерілген Құнанбай қажы Өскенбайұлына еңселі ескерткіш орнату ісі ат үстіндегі азаматтардың жанды қолдауымен жандана түсуде. Ел бірлігін танытар осынау ілкімді бастамаға ел болып атсалысу мақсатында «Құнанбай қоры» да құрылып, қолы ашық, жаны жомарт жандардың қаржы құйып, зор үлес қосып жатқандығы мәлім. Осы ретте қор директоры болып сайланған ауылымыздың белді кәсіпкері, мәслихат депутаты Ардақ Белібаевқа арнайы жолығып, көпке ортақ игі іске ат салысып, көмектерін ұсынып жатқан  азаматтар санының артып келе жатқанына қанықтық.

Елдік мүдде жолындағы елеулі іске қол ұшын берушілер мол екен. Әрине, бұл ретте алыс-жақынға сауын айтып, ауданымыздан шыққан атан жілік азаматтарға қоңырау шалып, істің оң шешімін табуға білек түре кіріскен қор директоры Ардақ ағамыздың да  еңбегі бағалауға тұрарлық.

-Бұл сөз жоқ Абай елі үшін тарихи шара екендігі анық. Жұмыла кіріскен осынау іске қол үшін созуға ниеттіжандар қатары күн санап артып келеді. Есімі алашқа әйгілі қажы бабаға арналған еңселі ескерткіштің бой көтеруіне қаржылай қолғабыс көрсеткен жерлес азаматтарымыз бен баба ұрпақтарының жұмыла кірісуі, ауыл кәсіпкерлерінің жанды қолдауы - тарихи тұлғаның тұғырға қонар күнін жақындата түсуде.  Әлі де  қаржылай көмек қажет, - деп атап өтті өз сөзінде аталмыш қор директоры.

Расында да, елдігімізді танытар іргелі іс ендігі аралықта аяқсыз қалмайды. Себебі, қомақты қаражат аударып жатқан кең жүректі азаматтарымыз жетерлік. Осы ретте белді демеушілер есімдерін де атай кеткен жөн.

-Құнанбай қажыға тұрғызылатын ескерткішке қаржылай үлес қосқан Абай ауданының тумаларына, аудан әкімдігі, мәслихаты мен аудан, мекеме мекемелерінің жұмысшы қызметкерлерінің ұжымына және жекелеме азаматтар мен азаматшаларға ел атынан алғысымды білдіремін, - деген  «Құнанбай қорының» атқарушы директоры Ардақ Белібаев газет бетіне  толықтай тізімін беруді өтінген еді.

«Көп түкірсе көл» демекші ел азаматтарының арқасында ескерткіш жұмысы күн санап жануда. Біздің қосарымыз, қаржыдан қағажу болмаса, ескерткіш жұмысы да сапалы бола түспек. Осы себепті, демеушілер қатарынан табыламын деген көңілі жомарт ел азаматтары болса төмендегі «Құнанбай қажы» қоғамдық қорының реквизитін ұсынамыз. Ал, демеушілік жасаудан тартынбай, қаржы аударып жатқан азаматтарға тағы да зор алғыс білдіреміз. Көптің атсалысуымен жүзеге асатын, тарихи тұлғаға арналған ескерткіш белгі ертеңгі ұрпақ үшін бүгінгі буыннан мұраға қалатын аса елеулі, бірегей туынды болмақ. Осы орайда, бүгінгі таңдағы көрсетіліп жатқан жанды қолдауды тарихи тұлғаға деген ерекше құрметтің жарқын үлгісі деп білген абзал.

 «Құнанбай қажы» қоғамдық қоры

ШҚО Абай ауданы, Қарауыл ауылы, Құнанбай көшесі 22, индекс 070100

ИИК  КZ516010261000216253

БИН  141140008128

БИК  HSBKKZKХ

«Қазақстан халық банкі» АҚ

Кбе 18

КНП 119

Атқарушы директоры: Белібаев Ардақ Сағадиұлы

Байланыс телефоны: 87751395223, 87225292253, 87225291953

Анар СӘРСЕНБИНА,

 «Абай елі»

 

Мақаланы бөлісу

Пікір қалдыру үшін тіркелу

Біз туралы

Бас редактор: Байтусов Нуржан Мейзханович   

Тілшілер:  Сарсенбина Анар Қабдуалиқызы

Тілшілер: Рақымбекқызы Тоғжан 

Компьютерде теруші: Дукенбаева Баян 

 

 

Сайт материалдарымызды пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті.

Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін.

Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Соңғы жаңалықтар